انتشار خبر درگذشت فیروز نادری، دانشمند ایرانی و برجسته ناسا، موجی از حسرت و اندوه را میان ایرانیان پدید آورد.
فیروز نادری روز چهارم خرداد سال جاری، با انتشار اطلاعیه‌ای در فیس‌بوک همراه با عکسی که او را روی تخت بیمارستان نشان می‌داد، خبر داده بود که در پی افت ناگهانی ضربان قلب، از حال رفته است و به دلیل برخورد سرش به دیوار و جابه‌جایی مهره گردن، نخاعش آسیب دیده است که باعث شده از گردن به پایین فلج شود.
معاون پیشین مدیرکل تنظیم راهبردهای آزمایشگاه پیش‌رانش جت در ناسا و مدیرکل اکتشافات منظومه شمسی گفته بود عمل جراحی‌اش روز اول خرداد انجام شده است و دوران نقاهتش چهار تا پنج ماه طول خواهید کشید، اما این اتفاق رخ نداد و خانواده او روز جمعه ۱۹ خرداد در توییتر، خبر فوت ناگهانی‌اش را منتشر کردند.
مصاحبه‌های مطبوعاتی و فعالیت‌های فیروز نادری در رسانه‌های اجتماعی طی سال‌های اخیر نشان می‌دهد که او بسیار نگران آینده مردم و کشور ایران بود و تمام تلاش خود را انجام داد تا صدای اعتراضات مردم ایران علیه جمهوری اسلامی را به گوش دیگران و مقامات سیاسی جهان برساند.
به همین دلیل نیز شاهزاده رضا پهلوی در توییتر نوشت که از خبر درگذشت فیروز نادری «بسیار متاثر و غمگین» شده است: «دکتر نادری از مفاخر علمی ایران بود که خدمات شایانی به جهان دانش و فناوری کرد. او ایران را دوست داشت و تا آخرین روزهای زندگی پربارش به دنبال راهی برای کمک به هم‌میهنانش بود. تلاش‌های فیروز نادری برای رساندن اینترنت ماهواره‌ای به جوانان ایرانی در اوج انقلاب ملی ایران، هرگز از یادها نمی‌رود. فقدان این دانشمند بنام کشورمان را به ملت ایران و به‌ویژه خانواده و دوستدارانش تسلیت می‌گویم. یادش گرامی و نامش همیشگی.»
فیروز نادری در جریان خیزش سراسری اخیر در ایران، بسیار فعال بود و علاوه بر بازنشر اخبار مربوط به کشته‌شدگان و انتقادهای صریح از سرکوب‌های حکومتی، در بسیاری از تظاهرات اعتراضی ایرانیان علیه جمهوری اسلامی در آمریکا حضور یافت.
او در یکی از آخرین توییت‌هایش، از ادامه بازداشت منوچهر بختیاری و ناهید شیرپیشه، پدر و مادر پویا بختیاری، از کشته‌شدگان آبان ۹۸ انتقاد کرد و نوشت: «پویا بختیاری را کشتند، پدرش منوچهر بختیاری را زندانی و منزل مادرش را بارها غارت کردند و خود ناهید شیرپیشه را هم ربودند و در انفرادی نگه داشتند. کار به بازجویی مادربزرگ پویا، بی‌بی‌زهرا رسید، برای عموی پویا پرونده باز کردند و وثیقه او را غیرقانونی ضبط کردند.»
مدیر سابق برنامه منشا حیات در ناسا در آخرین گفت‌وگوی تلویزیونی‌اش، خطابه به مردم ایران گفته بود: «این‌ها [جمهوری اسلامی] تقریبا همه چیز را از شما گرفته‌اند، چیزی که نمی‌توانند از شما بگیرند وجود خود شما است. ثروت اصلی ما نسل جوان خلاق و با استعداد است. این را نمی‌توانند از شما بگیرند. شما، هم سبب رفتن این‌ها و هم سبب بازسازی ایران خواهید بود و تمام مشکلاتی که وجود دارد با رفتن این‌ها و با وجود شما قابل‌حل است.»
همچنین کاوه مدنی، رئیس «موسسه آب، محیط‌زیست و بهداشت» دانشگاه سازمان ملل متحد، با بازنشر ویدیویی از سخنان دکتر نادری درباره تلاش‌هایش برای کشف حیات در خارج از کره زمین نوشت: «شما مشتاقانه در جست‌وجوی زندگی در خارج از این سیاره بودید، بدون اینکه هم‌وطنان زمین را که شایسته زندگی بهتر هستند فراموش کنید. از خدمت شما به علم و بشریت سپاسگزارم.»
فیروز نادری که در جریان خیزش انقلابی اخیر، تلاش‌های گسترده‌ای برای ارسال تجهیزات اینترنت ماهواره‌ای شرکت استارلینک برای معترضان در ایران انجام داد، بیشتر به خاطر دو کاوشگر مریخ به نام‌های روح و فرصت که با مدیریت او اطلاعات زیادی ازجمله امید بیشتر به وجود حیات در مریخ را به بشر داد، به شهرت جهانی رسید.
او از فروردین ۱۳۷۹ و در شرایطی که چندین ماموریت متوالی سازمان فضایی ناسا در پرتاب فضاپیما به سوی مریخ با شکست مواجه شده بود، به مدیریت برنامه‌های اکتشافات مریخ منصوب شد و توانست طی چهار سال، سه ماموریت مهم ازجمله پرتاب دو کاوشگر مریخ‌نورد روح و فرصت را با موفقیت به انجام رساند.
فیروز نادری در ۵ فروردین ۱۳۲۵ در شهر شیراز به دنیا آمد. او اصالتا از طایفه دره‌شوری، یکی از طایفه‌های ایل قشقایی بود. تحصیلات متوسطه را در ایران به اتمام رساند، پس از آن به ایالات متحده آمریکا مهاجرت کرد و تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته مهندسی برق پی گرفت.
پروفسور نادری دوره کارشناسی خود را در دانشگاه ایالتی آیووا و کارشناسی ارشد و دکترای خود را در سال‌های ۱۹۷۲ و ۱۹۷۶ در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی به اتمام رساند. او پس از پایان تحصیل، به ایران بازگشت و ضمن گذراندن خدمت سربازی، مدتی در مرکز سنجش از دور ایران فعالیت کرد.
در مدت همکاری خود با ناسا، مشاغل فنی و مدیریتی متعددی را در زمینه ماهواره‌های مخابراتی متحرک، رادارهای سنجش از دور، رصدخانه‌های تحقیقاتی اخترفیزیک، اکتشاف مریخ و سایر اجرام منظومه شمسی بر عهده داشت.
نادری از سال ۱۹۹۶ مدیر برنامه منشا حیات ناسا بود. او در سال ۱۹۷۶ به JPL (آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا) پیوست و به‌عنوان مدیر آزمایش‌های پروازی علوم فضا و مدیر طرح پراکندگی‌سنجی ناسا انتخاب شد. علاوه بر این‌ها، او در مرکز مدیریت ناسا، سرپرستی برنامه فناوری ارتباطات پیشرفته ماهواره‌ای را بر عهده داشت و در JPL نیز مدیر برنامه ماهواره‌های متحرک بود.
در ادامه فیروز نادری از سال ۲۰۰۰ مدیریت برنامه تازه‌تاسیس «برنامه مریخ» را بر عهده گرفت. وظیفه مرکز برنامه مریخ آن است که تمام تحقیقات مربوط به مریخ را هدایت و برنامه‌ریزی کند. او سپس در فروردین ۱۳۷۹ به سمت مدیر پروژه‌های اکتشاف مریخ منصوب شد.
همچنین در پی موفقیت کاوشگرهای مریخ، نادری به سمت معاون و مدیر ارشد برنامه‌ریزی مرکز JPL، از مهم‌ترین مراکز فضایی ناسا، منصوب شد و در سمت جدیدش به‌عنوان مسئول طراحی برنامه‌ها و راهبردهای مرکز، تجاربش در ماموریت‌های مریخ را در مطالعه سایر بخش‌های جهان، از زمین تا کهکشان‌های دور به کار بست. او مسئولیت طراحی چشم‌انداز راهبردی پنج تا ۲۰ ساله JPL را نیز بر عهده داشت.
پس از انصراف اصغر فرهادی، کارگردان شهیر ایرانی، از دریافت جایزه اسکار ۲۰۱۷ به خاطر فیلم فروشنده -که در اعتراض به فرمان اجرایی ترامپ برای جلوگیری از ورود شهروندان ایران به خاک آمریکا بود- او انوشه انصاری و فیروز نادری، دو دانشمند برجسته ایرانی را به‌عنوان نمایندگانش برای حضور در مراسم اسکار معرفی کرد.
فیروز نادری درباره این اتفاق گفت: «آقای فرهادی پیشنهاد کرد که ما به‌عنوان نماینده ایشان روی سن برویم. شاید دلیلش این بود که ما هم در آمریکا افرادی شناخته‌شده هستیم و هم در ایران. آقای ترامپ قانونی درباره منع سفر شهروندان چند کشور ازجمله ایران به آمریکا وضع کرده است. آقای فرهادی می‌خواست با این کارش بگوید افرادی که به آمریکا مهاجرت می‌کنند، افراد تاثیرگذاری برای جامعه آمریکا هستند. از طرف دیگر من در برنامه اسکار هم گفتم که ما نسبت به کره زمین، دیدگاه دیگری داریم؛ هنگامی که از فضا و بیرون از جو به زمین نگاه می‌کنیم، اتحاد زمین را می‌بینیم. وقتی از فضا به زمین نگاه می‌کنیم، خط و مرزها و جنگ‌ها به چشم نمی‌آیند و تفاوت‌ها دیده نمی‌شوند.»
